Jak skutecznie odprowadzać wodę z kostki brukowej?
Woda to największy wróg kostki brukowej. Jeśli nie uda się szybko odprowadzić wody, może wyrządzić poważne szkody w obrębie spoin i podbudowy. Dlatego zapobieganie problemom związanym z nadmierną wilgocią jest w przypadku nawierzchni brukowej szczególnie istotne.
Dlaczego odprowadzanie wody z kostki brukowej jest ważne?
Woda opadowa jest poważnym zagrożeniem dla brukowanych powierzchni. Chodnik, deptak lub podjazd powinny zostać tak zaprojektowane, aby odprowadzanie deszczówki było jak najefektywniejsze. Skrócenie czasu oddziaływania wody stojącej na kostkę to przede wszystkim minimalizacja ryzyka uszkodzeń i deformacji podłoża. Problem ten pojawia się zwłaszcza w okresie zimowym, gdy stojąca (czasem od dłuższego czasu) woda cyklicznie zamarza i topnieje. Zmiany objętości cieczy przemieniającej się w lód mogą doprowadzić nawet do zniszczenia brukowanej nawierzchni.
Dlaczego woda zalega na powierzchni kostki brukowej?
Powodów, dla których odprowadzanie wody deszczowej zawodzi, jest co najmniej kilka.
- Złe ukształtowanie brukowanej nawierzchni. Kostka brukowa powinna być ułożona tak, aby jej powierzchnia opadała w kierunku krawędzi zewnętrznych.
- Niedrożny system odwodnień, który nie jest w stanie odprowadzić odpowiedniej ilości wody.
- Zbyt intensywne opady.
- Brak rzetelnej analizy przepuszczalności gruntu.
- Brak projektu realizacji inwestycji.
Reasumując, odprowadzenie wody z kostki brukowej nie spełnia swojej funkcji najczęściej z powodu źle zrealizowanego projektu, jego braku, a także błędnego planowania.
Główne problemy związane z nieefektywnym odprowadzaniem wody
Woda stojąca na brukowanej powierzchni rozmywa podbudowę, uszkadza spoiny, a także zwiększa objętość podłoża, niszcząc w ten sposób misternie ułożoną nawierzchnię. Niewłaściwie wykonany drenaż to także zwiększone ryzyko zapadania się kostki i tym samym konieczność poniesienia dodatkowych wydatków na niezbędne prace naprawcze.
Problemem jest też — o czym już wspomnieliśmy wcześniej — zamarzająca woda, która stanowi zagrożenie nie tylko dla samej nawierzchni, ale też poruszających się po niej osób.
Jeśli niewłaściwie zaprojektowana kostka brukowa znajduje się na terenie posesji, to istnieje ryzyko zalania ogrodu, podjazdu, a nawet podpiwniczenia.
Rola drenażu i infiltracji w procesie odprowadzania wody
Skuteczne osuszanie brukowanej powierzchni jest możliwe m.in. dzięki zastosowaniu systemu drenażu i rozsączania wody opadowej, a także — w razie potrzeby — odprowadzania jej do instalacji kanalizacyjnej poprzez system korytek. Do odprowadzania wody wykorzystuje się rury drenarskie, które najczęściej są wykonane z tworzywa sztucznego.
Bardzo ciekawym rozwiązaniem jest instalacja umożliwiająca rozsączenie (infiltrację) wody wewnątrz gruntu. Co prawda system ten nie pozwala na magazynowanie wody w celu jej późniejszego wykorzystywania, ale umożliwia utrzymanie odpowiedniego poziomu wilgotności podłoża.
Warto pamiętać, że instalacje rozsączające wodę odprowadzoną z brukowanej powierzchni sprawdzają się w przypadku gruntów o w miarę dużej przepuszczalności. Jeśli w skład podłoża wchodzi np. glina, zainstalowanie systemu drenarskiego może doprowadzić nawet do miejscowego zapadania się gruntu.
Jak skutecznie odprowadzać wodę deszczową z kostki brukowej
Wodę deszczową z kostki brukowej można odprowadzać na dwa sposoby:
- poprzez wykorzystanie systemu odprowadzającego i rozsączającego wodę opadową,
- poprzez system odwodnień liniowych.
Drugie z rozwiązań składa się z długiej kratownicy znajdującej się w bliskim sąsiedztwie wybrukowanej powierzchni. Jest ona połączona z korytkami odprowadzającymi wodę, które kierują ją np. do osadników lub studzienek (w tym inspekcyjnych). Takie rozwiązanie niesie ze sobą mnóstwo korzyści.
- Woda może być odprowadzana tam, gdzie chce administrator (właściciel) instalacji. Oznacza to, że istnieje możliwość jej późniejszego wykorzystania np. do podlewania ogrodu.
- Woda nie przenika do gruntu, co w przypadku podłoża nieprzepuszczającego jest jak najbardziej wskazane.
- Dzięki zastosowaniu odwodnienia następuje poprawa trwałości kostki brukowej, gdyż woda jest z niej na bieżąco odprowadzana.
- Podmioty odprowadzające wodę deszczową są zwolnione z takich opłat jak podatek od deszczu, gdyż w ich przypadku nie ma miejsca spadek retencji gruntu.
- Odwodnienie liniowe pozwala w relatywnie krótkim czasie odprowadzić wodę z dużej powierzchni. Jednocześnie nie wpływa ono na jej funkcjonalność, gdyż kratka i korytka są dostosowywane nawet do dużych obciążeń.
Metody odprowadzania wody z nawierzchni z bruku
Nachylenie podłoża
Najczęściej spotykaną metodą odprowadzania wody z bruku jest uzyskanie jej odpowiedniego nachylenia. Optymalnym rozwiązaniem jest uzyskanie takiego nachylenia, aby przekrój poprzeczny nawierzchni przypominał skierowany ku górze łuk. Minimalny spadek po obu stronach to 3 procent, ale zaleca się, aby był on nieco większy. Dzięki temu woda będzie spływać z nawierzchni wprost do systemu odwadniającego (drenażowego). Odpowiednio ukształtowana, brukowana nawierzchnia może również kierować wodę bezpośrednio do gruntu, a konkretnie do warstw przepuszczalnych.
Kostka przepuszczająca wodę
Alternatywą dla powyższego rozwiązania jest kostka brukowa przepuszczająca wodę. Charakteryzuje się ona dość porowatą strukturą, przez którą może przeniknąć nawet 700 litrów wody na metr kwadratowy. Zastosowanie tego rozwiązania pozwala zwiększyć retencyjność podłoża i to bez konieczności wykorzystania całego systemu odwadniającego. Warto również dodać, że wykonana w ten sposób kostka brukowa przepuszcza wodę i jednocześnie jest odporna na działanie takich czynników, jak:
- duże różnice temperatur, w tym znaczny mróz,
- oddziaływanie substancji chemicznych (np. soli),
- promieniowanie UV itd.
Reasumując, odpowiednie usytuowanie i projektowanie kostki brukowej w celu skutecznego odprowadzenia wody to skomplikowany i żmudny proces. Przed tym wyzwaniem muszą stanąć zarówno profesjonalni wykonawcy, jak i osoby amatorsko oraz hobbystycznie zajmujące się układaniem kostki.
