Jak powstaje kostka brukowa? Technologie produkcji

W Polsce historia kostki brukowej nie jest zbyt znana. A szkoda, bo ten ciekawy materiał jest znany już od starożytności. O jakości wykonania ówczesnych kostek świadczy m.in. to, że możemy je podziwiać do dziś. Początkowe zastosowania i korzyści wynikające z ich specyficznej budowy były na tyle szerokie, że korzysta się z nich również dziś.

Skąd się wzięła kostka brukowa?

Trudno jednoznacznie odpowiedzieć na to pytanie. Wiadomo, że drogi brukowane cieszyły się olbrzymią popularnością w samym Cesarstwie Rzymskim. Istnieją dowody na to, że również i średniowieczna Florencja była - dosłownie i w przenośni - wybrukowana kostką. Wreszcie w XIX wieku mieszkańcy Niderlandów odkryli, że wytrzymałość kostki brukowej jest większa niż odporność jednolitej, betonowej wylewki.

Z czego produkuje się kostkę brukową?

Zależnie od rodzaju produktu finalnego, surowce i skład kostki brukowej mogą znacznie się od siebie różnić. Najczęściej produkuje się je z betonu, gdyż jest to materiał:

• odporny na ścieranie,
• przystępny cenowo,
• łatwo dostępny,
• przystosowany do eksploatacji w trudnych warunkach.

Alternatywą dla produktów betonowych jest kostka wykonana z kamienia naturalnego. Jest to rozwiązanie charakteryzujące się bardzo dobrymi parametrami użytkowymi i - niestety - wyższą ceną. Do produkcji kostki brukowej używa się głównie surowców pochodzenia naturalnego. Są to bazalt i granit, a więc skały o podwyższonej wytrzymałości i twardości. Dzięki nim możliwe jest znaczne utwardzenie wyrobu.

Czasem do produkcji kostki używa się kamienia polnego. Jest to materiał trudny w obróbce, ale za to wyróżniający się ciekawym efektem wizualnym.

Jak produkuje się kostkę brukową?

Proces produkcji kostki brukowej jest bardzo zróżnicowany i zależny od tego, jaki produkt chcemy finalnie uzyskać. Na rynku mamy głównie do czynienia z kostką przemysłową i szlachetną.

1. Kostka przemysłowa - to prosty element w kształcie klepsydry, który charakteryzuje się jednolitą i dość gładką powierzchnią, a także (najczęściej) szarą barwą. Tym rodzajem kostki wykłada się najczęściej chodniki, deptaki i inne przestrzenie użyteczności publicznej.
2. Kostka szlachetna - to produkt wyższej jakości, który wyróżnia się starannym wykończeniem. Dzięki temu jego powierzchnia ma specyficzne właściwości (np. jest antypoślizgowa).

W toku produkcji kostki najważniejsze są odpowiednie proporcje składników. W zasadzie proces ten jest zautomatyzowany, a rola operatora polega wyłącznie na kontroli dozowania cementu, wody, kruszywa, barwników i plastyfikatorów. Technologia produkcji polega na użyciu specjalnych maszyn, które dzięki procesowi wibroprasowania zagęszczają masę betonową. Dzięki temu finalny produkt składa się z dwóch różnych warstw: konstrukcyjnej (wewnętrznej) i ścieralnej (zewnętrznej).

Maszyna do produkcji kostki brukowej to urządzenie, które umożliwia wykonanie wyrobu o określonych wymiarach. W tym celu gotowa masa jest wprowadzana do odpowiednich form, w których twardnieje. Warto dodać, że mieszanie składników w odpowiednich proporcjach, może znacząco zmienić ogólne właściwości kostki.

Specjalistyczne technologie wykończenia kostki brukowej

1. Szczotkowanie - dzięki niemu kostka zyskuje zupełnie nową fakturę. Podczas obróbki mechanicznej na powierzchni elementu powstają charakterystyczne pory, które prezentują się świetnie i ograniczają ryzyko wystąpienia poślizgu.
2. Śrutowanie - jest to technologia, dzięki której odkrywane są drobnoziarniste kruszywa znajdujące się we wnętrzu kostki. Proces ten sprawia, że bruk zyskuje elegancki, wręcz szlachetny wygląd. Produkcja kostki brukowej śrutowanej cieszy się bardzo dużą popularnością wśród klientów.
3. Płukanie - to proces, którym wierzchnia warstwa betonu jest wymywana. Technologia płukania prowadzi do wyeksponowania wewnętrznych, a zarazem bardziej zabarwionych struktur budulca. Obrabiane w ten sposób kostki powstają najczęściej z grysu, który nadaje całości naturalnego wyglądu.
4. Starzenie - to technika wykorzystująca do obróbki kostki młotek. Dzięki niemu można łatwo obić element i tym samym nadać mu rustykalnego i klasycznego charakteru.

Technologia produkcji a kształt kostki brukowej

Formowanie kostki wiąże się z nadaniem jej określonego kształtu. Faktem jest, że najczęściej spotykaną odmianą produktu jest kostka w formie klepsydry. Warto jednak zauważyć, że w sprzedaży znajduje się również szereg wyrobów o często zaskakującym kształcie.

1. Kostka w kształcie kwadratów i prostokątów - to wyrób często spotykany na różnego rodzaju placach, deptakach i chodnikach. Dzięki nim można łatwo ułożyć różne wzory, które podkreślą elegancję wybrukowanej powierzchni.
2. Kostka w postaci trapezów - to element, który urozmaica wygląd podjazdów, wprowadzając do niego odrobinę niecodziennej aranżacji. Kostki w tym kształcie są najczęściej dość niewielkie, dzięki czemu można z nich tworzyć fantazyjne kombinacje.
3. Kostki w kształcie fal - to dość oryginalna i rzadko spotykana forma. Dlatego bardzo często spotyka się je w ogrodach i innych przestrzeniach zaaranżowanych w dekoracyjny sposób. Przy odrobinie kreatywności można je połączyć z innymi rodzajami kostek.

Technologia produkcji, a grubość kostki brukowej

Jako producent kostki brukowej skupiamy się zarówno na składzie produktu, jak i na jego wymiarach. Jeden z nich - czyli grubość - ma istotny wpływ na wytrzymałość kostki i tym samym na jej zastosowanie. Sprawdźmy, jak ten wymiar wpływa na ogólne właściwości i zastosowanie produktu.

• Kostka o grubości 4 cm jest przeznaczona głównie na potrzeby ruchu pieszego, choć występują produkty o tej grubości przeznaczone również na podjazdy dla samochodów osobowych do 3,5t.
• Kostka o grubości 6 cm nadaje się idealnie dla pojazdów, których masa wynosi 3,5 tony. Zagęszczanie takiego podłoża sprawia, że nadaje się ono do obsługi pojazdów przewożących towary (do tej masy).
• Kostka o grubości 8 cm jest wystarczająco wytrzymała, aby znieść obciążenie ze strony kołowych pojazdów ciężarowych.
• Kostka o grubości od 10 do 16 cm może zostać użyta do wyłożenia podjazdów i parkingów dla TIR-ów.

Jak widać, składniki kostki brukowej mają bardzo istotny wpływ na ogólne parametry wyrobu. Ważny jest również dobór właściwej technologii produkcji i obróbki.